مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: پرستاران بخش مراقبت ویژه به‌عنوان یکی از حلقه‌های مهم زنجیرهٔ مراقبت،درمعرض میزان بیشتری از وقایع تنش‌آور قرار دارند که می‌تواند بر کیفیت مراقبت تأثیر بسزایی داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی طرح‌واره‌درمانگری بر تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی پرستاران بخش مراقبت‌های ویژه انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری دوماهه بود. جامعۀ آماری را پرستاران شاغل در بخش مراقبت‌های ویژهٔ بیمارستان‌های شهدای تجریش و شهید طالقانی شهر تهران در سال ۱۴۰۰ تشکیل دادند. چهل نفر از پرستاران واجد شرایط داوطلب به‌صورت دردسترس براساس ملاک‌های ورود به پژوهش و خروج از آن، وارد مطالعه شدند و به‌طور تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. برای گروه آزمایش در یازده جلسهٔ ۷۵تا۹۰دقیقه‌ای مداخلۀ طرح‌واره‌‌درمانگری ارائه شد. هر دو گروه در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری، مقیاس تاب‌آوری کانر-دیویدسون (کانر و دیویدسون، ۲۰۰۳) و مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (ریف، ۱۹۸۹) را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌ مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزار SSPS نسخهٔ ۲۵ تحلیل شد. سطح معناداری آزمون‌های آماری ۰٫۰۵ بود.
یافته‌ها: بین تاب‌آوری (۰٫۰۰۸=p) و بهزیستی روان‌شناختی (۰٫۰۰۱>p) در گروه آزمایش و گروه گواه تفاوت معناداری وجود داشت. تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی از مرحلهٔ پس‌آزمون تا مرحلهٔ پیگیری تفاوت معناداری داشت (۰٫۰۰۱>p). براساس نتایج اثر متقابل مراحل آزمون با گروه، تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی تفاوت معناداری داشتند (۰٫۰۰۱>p). در گروه طرح‌واره‌درمانگری، نمرات تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی در مراحل پس‌آزمون و پیگیری درمقایسه با پیش‌آزمون افزایش معناداری یافت (۰٫۰۵>p). برای هر دو متغیر تاب‌آوری (۰٫۹۱۰=p) و بهزیستی روان‌شناختی (۰٫۴۸۸=p) نتایج نشان داد، اثربخشی مداخله در مرحلهٔ پیگیری ماندگار بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش، طرح‌واره‌درمانگری موجب افزایش تاب‌آوری و بهزیستی روان‌شناختی پرستاران بخش مراقبت ویژه می‌شود.