مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه ‌و ‌هدف: دانش‌‌آموزان نارساخوان به حمایت و امنیت کافی نیاز دارند تا مشکلات تحصیلی خود را با حداقل شکست و ناراحتی‌های روانی پشت سر بگذارند؛ اما مادامی‌که حمایت کافی دریافت نکنند، چه‌بسا از ادامهٔ تحصیل باز بمانند. هدف پژوهش حاضر مقایسهٔ درک ‌حمایت‌ معلم، خودناتوان‌سازی و معنای‌ تحصیلی میان دانش‌آموزان با‌ و ‌بدون نارساخوانی بود.
روش‌بررسی: روش پژوهش توصیفی از نوع علّی‌مقایسه‌ای بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان با ‌و ‌بدون نارساخوانی پایۀ ‌دوم ابتدایی شهر گرگان در سال ‌تحصیلی ۱۳۹۸-۹۹ تشکیل دادند. نمونهٔ پژوهش ۵۶ دانش‌آموز (۲۸ دانش‌آموز بدون نارساخوانی و ۲۸ دانش‌آموز با نارساخوانی) بود. انتخاب دانش‌آموزان با نارساخوانی به‌شکل نمونه‌گیری هدفمند از میان‌ تمامی دانش‌آموزان با نارساخوانی صورت گرفت. دانش‌آموزان بدون نارساخوانی نیز به‌منظور مقایسه با آنان به‌شیوهٔ تصادفی ‌ساده انتخاب و همتاسازی شدند. برای جمع‌آوری ‌داده‌ها، پرسش‌نامهٔ مشکلات یادگیری کلرادو (ویلکات و همکاران، ۲۰۱۱)، پرسش‌نامهٔ درک حمایت معلم‌ (متنی و همکاران، ۲۰۰۸)، پرسش‌نامهٔ معنای ‌تحصیلی (هندرسون-کینگ ‌و ‌اسمیت، ۲۰۰۶) و مقیاس خودناتوان‌سازی (اردان و میدگلی، ۲۰۰۱) به‌کار رفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری در نرم‌افزار ‌SPSS نسخهٔ ۲۵ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج‌ نشان‌ داد، در متغیرهای درک‌ حمایت‌ معلم (راهنمایی (۰٫۰۰۱>p)، توجه مثبت (۰٫۰۰۱>p)، انتظارات (۰٫۰۰۲=p)، قابلیت ‌دسترسی (۰٫۰۰۱>p))، خودناتوان‌سازی (۰٫۰۰۱>p) و معنای‌ تحصیلی (۰٫۰۰۱>p)، میان دانش‌آموزان با و بدون نارساخوانی تفاوت معناداری وجود داشت؛ بدین‌معنا ‌که میزان خودناتوان‌سازی در دانش‌آموزان با نارساخوانی، بیشتر و درک‌ حمایت‌ معلم و معنای تحصیلی در دانش‌آموزان بدون نارساخوانی، بیشتر بود.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش نتیجه گرفته می‌شود که دانش‌آموزان نارساخوان قادر نیستند مانند دانش‌آموزان بدون نارساخوانی پیشرفت داشته باشند و مادامی‌که نتوانند از حمایت ‌معلم برخوردار شوند، احساس ناتوانی می‌کنند. این ناتوانی مقدمه‌ای برای ایجاد احساس منفی به تحصیل و شکست تحصیلی است.