مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

زمینه و هدف: باتوجه به تأثیر شناخت‌های معیوب بر ایجاد اضطراب و نقش آسیب‌پذیری هیجانی پرستاران در کیفیت ارائهٔ خدمات درمانی، هدف این پژوهش تعیین اثربخشی درمان مبتنی‌بر کارآمدی هیجانی بر نظام شناختی معیوب (عدم تحمل بلاتکلیفی، اجتناب تجربه‌ای) و تحمل پریشانی پرستاران مضطرب بود.
روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دوماهه همراه با گروه گواه بود. جامعهٔ آماری را تمام پرستاران بیمارستان‌های چمران و حضرت رسول‌(ع) شهر فردوس در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. پنجاه پرستار داوطلب دارای اضطراب وارد پژوهش شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامۀ اضطراب بک (بک و استیر، ۱۹۹۱)، پرسشنامۀ پذیرش و عمل (اجتناب تجربه‌ای)-نسخۀ دوم (بوند و همکاران، ۲۰۱۱)، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی (فرستون و همکاران، ۱۹۹۴) و مقیاس تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر، ۲۰۰۵) به‌کار رفت. جلسات درمان مبتنی‌بر کارآمدی هیجانی در هشت جلسه طی دو ماه صرفاً برای گروه آزمایش ارائه شد. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم‌افزارSPSS نسخهٔ ۲۵ صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌ها ۰٫۰۵ در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد، اثر گروه برای اجتناب تجربه‌ای (۰٫۰۴۷=p) و تحمل پریشانی (۰٫۰۰۱>p) معنادار بود؛ اما برای عدم تحمل بلاتکلیفی معنادار نبود (۰٫۱۰۰=p)؛ همچنین اثر زمان و اثر متقابل زمان و گروه برای سه متغیر مذکور معنادار بود (۰٫۰۰۱>p). به‌علاوه، در گروه آزمایش برای هر سه متغیر بین مراحل پیش‌آزمون با پس‌آزمون و پیش‌آزمون با پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد (۰٫۰۰۱>p)؛ اما بین مراحل پس‌آزمون و پیگیری، در متغیرهای اجتناب تجربه‌ای (۰٫۱۰۰=p)، تحمل پریشانی (۰٫۳۷۰=p) و عدم تحمل بلاتکلیفی (۰٫۶۱۰=p) تفاوت معناداری دیده نشد.
نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این پژوهش، درمان مبتنی‌بر کارآمدی هیجانی می‌تواند به‌عنوان مداخله‌ای به‌هنگام بر کاهش اجتناب تجربه‌ای، کاهش عدم تحمل بلاتکلیفی و نیز افزایش سطح تحمل پریشانی پرستاران مضطرب مؤثر باشد؛ ازاین‌رو می‌توان از این مداخله در مراکز درمانی و بهداشتی بهره برد.