مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
هدف و زمینه: پژوهش‌ها نشان داده است، نوجوانان با مشکلات رفتاری در آزمون‌های تاب‌آوری نمرات کمتری کسب می‌کنند. این پژوهش‌ها به نقش ویژگی شخصیتی در مشکلات رفتاری نوجوانان اشاره دارد. پژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی آموزش ذهنیت رشد بر تاب‌آوری نوجوانان دختر با مشکلات رفتاری انجام شد.
روش‌بررسی: روش این پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه‌ گواه و دورۀ پیگیری بود. جامعهٔ آماری پژوهش را تمامی نوجوانان دختر ۱۲تا۱۶ سال تشکیل دادند که در مدارس دورهٔ اول متوسطهٔ شهر تهران در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ مشغول به تحصیل بودند. از این میان سی نفر داوطلب واجد شرایط به‌روش نمونه‌گیری هدفمند وارد مطالعه شدند. سپس به‌تصادف در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه پانزده نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش ده جلسهٔ یک‌ساعته آموزش ذهنیت رشد را دریافت کرد؛ درحالی‌که برای گروه گواه هیچ مداخله‌ای در نظر گرفته نشد. ابزارهای جمع‌آوری اطلاعات در پژوهش حاضر مقیاس خودگزارشی مشکلات رفتاری نوجوانان ایشنباخ (ایشنباخ و رسکورلا، ۲۰۰۱) و مقیاس تاب‌آوری کانر-دیویدسون (کانر و دیویدسون، ۲۰۰۳) بود. داده‌های جمع‌آوری‌شده بااستفاده از روش‌ آماری تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ به‌کمک نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۶ تحلیل شد.
یافته‌ها: در پس‌آزمون و پیگیری، تفاوت معنا‌داری بین دو گروه آموزش ذهنیت رشد و گواه در متغیر تاب‌آوری و مؤلفه‌های آن وجود داشت (۰٫۰۵>p)؛ در گروه‌ آموزش ذهنیت رشد، تفاوت معناداری بین پس‌آزمون و پیگیری در متغیر تاب‌آوری و مؤلفه‌های آن در نوجوانان دختر با مشکلات رفتاری مشاهده نشد که حاکی از پایداری اثربخشی آموزش تا دورۀ پیگیری بود (۰٫۰۵<p)؛ اما میانگین‌ نمرات متغیر تاب‌آوری و مؤلفه‌‌های آن در پس‌آزمون درمقایسه با پیش‌آزمون افزایش معناداری پیدا کرد (۰٫۰۵>p).
نتیجه‌‌‌گیری: براساس نتایج مطالعه، برنامهٔ آموزش ذهنیت رشد بر ارتقای تاب‌آوری دختران با مشکلات رفتاری تأثیرگذار است.