مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: ناباروری، بحرانی پیچیده در زندگی زناشویی است که می‌تواند زندگی زناشویی را با تهدید مواجه کند. پژوهش حاضر باهدف بررسی مقایسه‌ٔ اثربخشی آموزش کدهای شفابخش و شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر استیگمای مرتبط با ناباروری و تصور از خود در زنان نابارور انجام شد.
روش‌بررسی: روش پژوهش، نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون و پیگیری همراه با سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) بود. به‌منظور اجرای پژوهش از تمامی زنان نابارور مراجعه‌کننده به مراکز درمان ناباروری مهر مادر، درمانگاه ناباروری حضرت مریم(ع) (بیمارستان شهید بهشتی) و باروری و ناباروری اصفهان در شهرستان اصفهان در نیمهٔ اول سال ۱۴۰۲، شصت نفر داوطلب واجد شرایط به‌صورت دردسترس مبتنی‌بر ملاک‌های ورود و خروج وارد مطالعه شدند. سپس به‌طور تصادفی در سه گروه (هر گروه بیست نفر) قرار گرفتند. گروه‌ها به مقیاس استیگمای مرتبط با ناباروری (فو و همکاران، ۲۰۱۵) و آزمون تصور از خود بک (بک و همکاران، ۱۹۹۰) در سه مرحله پاسخ دادند. بستهٔ آموزشی کدهای شفابخش طی چهارده جلسه به گروه آزمایش یک و بستهٔ شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی طی هشت جلسه به گروه آزمایش دو ارائه شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در سطح معناداری ۰٫۰۵ و نرم‌افزار SPSS نسخهٔ ۲۴ استفاده شد.  
یافته‌ها: در گروه آزمایش یک، میانگین نمرات استیگمای مرتبط با ناباروری در پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معناداری با پیش‌آزمون داشت (۰٫۰۰۱>p). در گروه آزمایش دو، کاهش معنادار استیگمای مرتبط با ناباروری (۰٫۰۰۱>p) و بهبود معنادار تصور از خود (۰٫۰۰۳=p) مشاهده شد؛ اما تفاوت معناداری بین پس‌آزمون و پیگیری برای استیگمای مرتبط با ناباروری در گروه آزمایش یک (۰٫۷۳۰=p) و گروه آزمایش دو (۰٫۴۶۰=p) و تصور از خود در گروه‌ آزمایش دو (۱٫۰۰۰=p) مشاهده نشد. همچنین، در متغیر تصور از خود، بین دو گروه آزمایش تفاوت معناداری وجود داشت (۰٫۰۰۱>p).   
نتیجه‌گیری: براساس نتایج تحقیق، آموزش کدهای شفابخش و شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی در کاهش استیگمای مرتبط با ناباروری اثربخش است و شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی اثربخشی بیشتری در بهبود تصور از خود دارد.