مجله مطالعات ناتوانی (علمی- پژوهشی)

چکیده
زمینه و هدف: یکی از وجوه روان‌شناختی مرتبط با نیاز به زیبایی در داوطلبان عمل‌های جراحی، اختلال بدریخت‌انگاری است و کمبود عزت‌نفس از عوامل تشدیدکننده این اختلال می‌باشد، به‌این‌ترتیب ارائه مداخلات روانشناختی جهت افزایش عزت‌نفس در این زنان از مسائلی است که محققان می‌بایست به آن توجه کنند؛ برهمین‌اساس هدف از این پژوهش مقایسه اثربخشی درمان ذهنی‌سازی و درمان پذیرش و تعهد بر عزت‌نفس زنان مبتلا به بدریخت‌انگاری بدن متقاضی جراحی‌زیبایی بود.
روش بررسی: روش‌پژوهش نیمه‌آزمایشی بود. جامعه‌ی پژوهش زنان مبتلا به بدریخت‌انگاری متقاضی جراحی‌زیبایی مراجعه‌کننده به مراکز تخصصی شهر اصفهان در سال 1402 بودند. از جامعه‌ی مذکور به‌روش هدفمند 54 نفر انتخاب و تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند و پیش­آزمون اجرا گردید. ابزارهای پژوهش مقیاس عزت‌نفس روزنبرگ (1965) و مقیاس اصلاح‌شده یل-براون برای اختلال بدریخت‌انگاری‌بدن فیلیپس و همکاران (1997) بود. گروه آزمایش اول، تحت درمان ذهنی‌سازی و گروه آزمایش دوم، تحت درمان پذیرش و تعهد در قالب 20 جلسه 45 دقیقه‌ای قرار گرفتند. نتایج با استفاده از تحلیل‌واریانس با اندازه­گیری‌مکرر و نرم‌افزار ₂₆SPSS بررسی شد.
یافته‌ها: در متغیر عزت‌نفس عامل زمان (196/41=F)، عامل گروه (748/9=F) و تعامل زمان‌و‌گروه (358/14=F) معنادار هستند (01/0>P). همچنین در مرحله‌ی پس‌آزمون و پیگیری در میانگین عزت‌نفس، بین دو گروه درمانی تفاوتی وجود ندارد؛ اما بین گروه‌های آزمایش با گروه گواه تفاوت وجود دارد (01/0>P).
نتیجه‌گیری: درمان ذهنی‌سازی و درمان پذیرش و تعهد مداخلاتی مؤثر در افزایش عزت‌نفس زنان با بدریخت‌انگاری بدن متقاضی جراحی‌زیبایی هستند.
کلمات کلیدی: اختلال بدریخت‌انگاری بدن، درمان ذهنی‌سازی، درمان پذیرش و تعهد، عزت‌نفس.